Duanın adabı , dualarımızın kabul olunmasının temeli, edeplere riayet etmektir. Onlar da, Allah (c.c.) ve Peygamber Efendimiz (sav)’in hoş görmediği, yasakladığı şeylerden sakınmak ve bütün olarak Allah-u Te’ala’nın ibadetine yönelmektir. İmam Gazali (r.a.) dua adabını 10 madde halinde sıralamıştır. Dualarımızın kabulü için bunlara riayet etmemiz gerektiği tavsiye edilmiştir. Duanın kabulünün şartlarından biri de, iyiliği emredip kötülükten nehyetmektir. Emri bil ma’ruf, Nehyi ani’l münker (iyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak) yapılmayan bir toplumda, müslümanlar istedikleri kadar bağışlanmak ve galibiyet için dua etseler de, Mevla Te’ala yapılan duaları kabul etmez.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir hadis-i şerifinde şöyle buyuruyor: “Siz her zaman iyiliği emredip kötülükten nehyediniz, yoksa Allah (c.c.) başınıza bir bela gönderir de, sonra dua etseniz de duanız kabul olunmaz.” (Tirmizi) Deyrebi buyuruyor ki: “Allah-u Te’ala’dan bir dileğin olduğu zaman Peygamber (s.a.v.)’e salat-ü selam getirerek, hacetini Allah’a arz et. Daha sonra yine salat-ü selam getirerek duanı bitir. Çünkü iki salavat arasında yapılan dua red olunmaz.”
İmam Gazali (r.a.) dua adabını 10 madde halinde sıralamıştır.
1. Duaya Allah’ın adı ile ve Rasulüllah (s.a.v.)’e salavat ile başlamalı. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bütün dualara şöyle başlardı: ِ“Sübhane rabbiyel aliyy’il a’lel vehhab” “En yüce, çok çok bağışlayan Rabbimin şanı büyüktür. O’nu noksanlıklardan tenzih ederim.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 4154)
2. Mübarek zamanları seçmeli (kandil geceleri gibi.)
3. Mübarek anları seçmeli (secde anı, yağmur yağarken v.b.)
4. Çok sessiz ya da çok bağırarak dua edilmemeli, ikisinin arasında bir yol tutulmalı.
5. Kıbleye dönüp ellerini kaldırmalı ve sonunda ellerini yüzüne sürmeli.
6. Yalvararak ve korkarak dua etmeli.
7. İçinden geldiği gibi dua edip, seciyeli kafiyeli dua etmek için kendini zorlamamalı. Peygamberimiz’den sahih olarak nakledilen duaları tercih etmeli.
8. Kabul olunacağına kesinlikle inanıp bundan şüphe etmemeli. Bunun nasıl olduğu Peygamberimiz’e sorulduğunda “Dua ettim kabul olunmadı” denmesidir şeklinde cevap vermiştir.
9. Israrla dua etmeli. Duada acele etmemeli.
10. En önemlisi de budur ki, dua etmek isteyen kimse, günah ve hataları için tövbe edip, kul hakkını geri iade etmeli, haksızlık ettiği kimselere haklarını geri vererek Allah’a yönelmeli. (İmam-ı Gazali r.a. İhya’sından)